جاذبه های گردشگری شهر اراک

اراک بزرگترین شهر و پایتخت استان مرکزی یکی از پهناورترین شهرهای کشور ایران به شمار می آید و به دلیل دارا بودن صنایع مادر و گوناگونی محصولات صنعتی به عنوان شهر صنعتی ایران شناخته می شود. استان مرکزی دارای آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری بسیاری است و با طبیعت زیبا و  چشم نواز خود هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود می کشاند.

اگر به طبیعت گردی علاقه مند هستید و دوست دارید سفری به یاد ماندنی را تجربه کنید، حتما سفری به استان مرکزی و شهر اراک داشته باشید. در این مقاله قصد داریم شما را با جاذبه های گردشگری در استان مرکزی و شهر اراک آشنا کنیم.   

معرفی شهر اراک

شهر اراک یکی از بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرهای مرکز ایران و پایتخت استان مرکزی به شمار می آید و از 3 بخش مرکزی، معصومیه یا روستای شهوه و بخش ساروق تشکیل شده است. مساحت شهر اراک 98 تا 107 کیلومتر مربع است که حدودا 4 درصد کل مساحت استان مرکزی را شامل می شود. 

اراک دارای جاذبه های دیدنی و گردشگری فراوانی است که از جمله آن ها می توان به آتشکده مزدقان، بنای تاریخی پیرمراد و شکارگاه هفتاد قلعه اشاره کرد. زبان و گویش رایج مردم این استان فارسی و لهجه اراکی است هر چند که در برخی مناطق استان اراک مردم با گویش های متنوعی از جمله تاتی، ترکی و زبان راجی نیز سخن می گویند.

لباس محلی شهر اراک برای مردان و بانوان به ترتیب شامل سرپوش، تن پوش و پاپوش است که برای مردان می توان به کلاه نمدی، کلاه پهلوی، قبا، پیراهن، جلیقه، پوستین، شال پا، کلش، کفش ملکی و برای خانم ها چاقچو، چرقد، کلاه، چادر، دستمال و پاچین اشاره کرد.

از جنبه دین و مذهب اکثر اهالی شهرستان اراک مسلمان و پیرو مذهب شیعه و تنها اقلیتی کمی از آن ها پیرو آیین مسیحی و کلیمی هستند. وجود کارخانه ها و صنایع مختلف در شهر اراک آن را به یکی از قطب های صنعتی ایران تبدیل کرده است که از جمله مشهورترین این صنایع می توان به صنعت قالی بافی اشاره کرد که با نام تجاری فرش ساروق نیز شناخته می شود.

شهر اراک علاوه بر اینکه یک شهر صنعتی به حساب می آید در بخش کشاورزی نیز فعالیت قابل توجه ای دارد که از مهم ترین محصولات کشاورزی این استان می توان به گندم، علوفه دام، جو، چغندرقند، انگور، سیب زمینی و بادام اشاره کرد.

موقعیت جغرافیایی

شهر اراک از جنوب به شهرستان شازند و خمین، از غرب به ملایر و همدان، از شمال به تفرش و از شرق به شهرستان محلات می رسد و ارتفاع متوسط آن حدود 1700 متر از سطح دریا است و از نظر وسعت پس از شهر ساوه دومین شهر استان مرکزی به شمار می آید.

آب و هوا

دشت فراهان، کوه های اطراف اراک و تالاب میقان در آب و هوای این استان تاثیر به سزایی داشته است به همین خاطر شهرستان اراک دارای آب و هوای کوهستانی است. تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و مرطوب از ویژگی های اقلیمی شهرستان اراک به شمار می آید. 

میانگین دمای سالانه شهر اراک 13 درجه سانتی گراد است که در ماه تیر با میانگین دمای 27 درجه گرم ترین ماه و در دی با میانگین دمای -8 درجه سردترین ماه سال است.

پیشینه تاریخی شهر اراک

بر طبق مستندات و نوشته های تاریخی، پیش از پیدایش شهر اراک در آن محل حدود 8 تا 10 قلعه به نام های حصار، خان باباخان، مراد آباد، ده کهنه، آقا سمیع، سلیم، قادر و نو وجود داشت که بر طبق روایات، مردان این قلعه ها همواره در حال درگیری و مشاجره با یکدیگر بودند. یوسف خان گرجی که در آن زمان به عنوان بانی این شهر شناخته می شد، با هدف ویران کردن قلعه ها جهت جلوگیری از درگیری ها و احداث شهری جدید، نامه ای به فتحعلی شاه قاجار نوشت و در نهایت موافقت انجام این کار را از او دریافت کرد.

یوسف خان تلاش کرد شهری منظم و مرتب بنا کند که تمام تاسیسات شهری مورد نیاز آن زمان را دارا باشد و به راحتی در دسترس عموم مردم قرار بگیرد. به این دلیل که یوسف خان گرجی بیشتر وقت خود را در جنگ ایران و عثمانی می گذراند، تکمیل و ساخت این شهر چندین سال طول کشید تا در نهایت بر طبق نوشته های تاریخی به جا مانده در سال 1327 هجری قمری این شهر با نام قلعه سلطان آباد بنا گردید.

یوسف خان گرجی پس از احداث این شهر، مردم را به سکونت در آن تشویق کرد. قلعه سلطان آباد به دلیل موقعیت جغرافیایی و به واسطه وجود صنعت های مختلف از جمله قالی بافی به مرور مورد توجه بازرگانان آن دوره قرار گرفت و بر اهمیت و وسعت آن افزوده شد.

از سال 1308 شمسی تاسیسات جدیدی از جمله باغ فردوس، راه آهن، خیابان های پهلوی و شاهپور و باغ گلستان به این شهر افزوده شد که در نتیجه شهرنشینی در آن گسترش پیدا کرد و سرانجام در سال 1316 شمسی به نام اراک تغییر نام پیدا کرد.

جاذبه های گردشگری اراک 

• تالاب میقان

تالاب میقان یکی از جاذبه های گردشگری شهر اراک است. این تالاب در 15 کیلومتری شمال شرقی اراک و جنوب شهر داودآباد واقع شده است و زیستگاه پرندگان مهاجر است. اگر بارش در طول سال کافی باشد این تالاب پر آب شده و علاوه بر تامین آب شهری در تمیزی و پاک بودن هوا نیز بسیار موثر است. در فصل های کم بارش تالاب میقان خشک شده و فرم کویری به خود می گیرد. از دیگر خصوصیات تالاب میقان می توان به منبع عظیم سولفات سدیم در زمین های باتلاقی آن اشاره کرد. 

• حمام چهار فصل یا موزه مردم شناسی

اگر به مکان ها یا موزه های دیدنی علاقه مند هستید، بازدید از موزه مردم شناسی اراک را از دست ندهید. این موزه که به فرمان احمد شاه قاجار ساخته شده است، بزرگترین حمام ایران با مساحت حدود 1600 متر مربع است و از بخش های حمام مردانه، زنانه، حمام خصوصی و حمام ویژه اقلیت های دینی ساخته شده است. در بخشی از این موزه تابلوهای کاشی کاری که چهار فصل سال را به تصویر می کشد و یکی از زیباترین آثار معماری دوران قاجار است به چشم می خورد که در واقع اسم این موزه از این تابلوها الهام گرفته شده است. این حمام در شهر اراک و خیابان بهشتی واقع شده است.

• مدرسه امام خمینی

مدرسه امام خمینی که با نام مدرسه سپهداری نیز شناخته می شود، اولین مرکز علوم دینی در اراک است که به سبک معماری مدارس در دوره صفویه طراحی شده است. مدرسه امام خمینی در شهر اراک و جنب بازار بزرگ قرار دارد و بر طبق اسناد و مدارک موجود، آیت الله خمینی و آیت الله گلپایگانی در این مرکز تحصیل کرده اند.

• بقعه پیرمرادآباد

آرامگاه پیرمراد آباد یک عمارتی چند ضلعی منتظم با ارتفاع حدود 14 متر است که در 14 کیلومتری جنوب شرقی اراک و در روستای مراد آباد واقع شده است. در تاریخچه این قلعه آمده است که شاپور دوم برای جنگ با دشمن از منطقه فراهان می گذشت که با یک پیرمرد برخورد می کند. پیرمرد پیشگویی می کند که او در جنگ پیروز خواهد شد. شاپور دوم پس از پیروزی در نبرد با دشمن هنگام بازگشت نزد پیرمرد می رود اما او را مرده می یابد. در نهایت برای یادبوم و گرامی داشت آن پیرمرد دستور می دهد قلعه ای با نام پیرمراد در آن مکان ساخته شود. از ویژگی های منحصر به فرد این بقعه می توان به تزیینات آجرنما آن اشاره کرد.

• کاروان سرای شاه عباسی

این بنا که در سال 1378 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است، در 35 کیلومتری شهرستان اراک و در کناره غربی رشته کوه هفتاد قلعه قرار دارد. این کاروانسرا مربوط به دوران صفویان است و به صورت مربع با 4 ایوان و در 4 جهت اصلی طراحی و ساخته شده است و به سبک معماری چهار ایوانی معروف است. کاروانسرای شاه عباسی یکی از مکان های دیدنی استان مرکزی به شمار می آید.

• کلیسای مسروپ مقدس

یکی دیگر از جاذبه های گردشگری استان مرکزی که پیشنهاد می کنیم بازدید آن را از دست ندهید، کلیسای مسروپ مقدس است. این کلیسا که در شهر اراک و در خیابان چمران قرار دارد به کمک ارامنه شهر اراک در سال 1914 میلادی ساخته شده است و شامل تالار اجتماعات، منزل کشیش، مدرسه مخصوص ارامنه و اقامتگاه سرایدار است.

• بازار اراک

اگر علاقه مند به گشت و گذار در بازارهای قدیمی و خرید کردن هستید، مجموعه تاریخی بازار اراک را از دست ندهید. این بازار مکانی سرپوشیده به طول 1 کیلومتر و دیوارهایی بلند است و راه های خروجی و ورودی متعددی در آن تعبیه شده است.

 این بازار که در میدان شهدا اراک قرار دارد در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است و در آن زمان شامل حمام، مدرسه، مسجد و سقاخانه بوده است که در حال حاضر تنها مسجد و سقاخانه آن باقی مانده است. هم چنین در انتهای این بازار موزه ای با نام موزه سلطان آباد قرار دارد که شامل مجموعه  نفیسی از آثار هنری خوشنویسان، تابلوهای نقاشی و کتیبه های اسلامی است و یکی از مکان های پربازدید شهر اراک به شمار می آید.

• شهر بازی لاله اراک

اگر می خواهید لحظات مفرح و هیجان انگیزی را در کنار خانواده سپری کنید، شهربازی لاله بهترین گزینه برای شما خواهد بود. این شهر بازی خارج از شهر اراک و در کنار هتل پنج ستاره امیر کبیر واقع شده است و یکی از پرطرفدارترین مکان های دیدنی شهر اراک استان مرکزی شناخته می شود. سینما پنج بعدی، چرخ و فلک، کلبه وحشت، سرسره آبشاری، رنجر، قصر بادی، آلاچیق و رستوران از جاذبه های گردشگری این پارک به شمار می آید.

•  باغ وحش 

در جنوب شرقی شهرستان اراک و در ابتدای جاده تهران، پارک جنگلی و باغ وحش شهید باهنر قرار دارد. این باغ وحش با مساحت حدود 32 هکتار دارای 45 گونه حیوانی از جمله شیر، روباه، خرس، شغال، کفتار، اردک، عقاب، جغد، سگ، طاووس و خرگوش است و با دارا بودن فضای سبز یکی از مکان های دیدنی برای خانواده ها به شمار می آید.

• غار سفیدخانی 

یکی از دیدنی ترین جاذبه های گردشگری شهرستان اراک غارسفید خانی است که با نام عین هو نیز مشهور است. این کوه با غارها و چشمه های بی شمارش در 18 کیلومتری جنوب شهر اراک وجود دارد و بهترین گزینه برای طبیعت گردان است. در دهانه این غار یک برآمدگی به ارتفاع هشت متر وجود دارد که با نام دودکش جن معروف است.

• هفتاد قله

منطقه حفاظت شده هفتاد قلعه که در دوران قاجار شکارگاه پادشاهان بوده است در 25 کیلومتری  شمال شرقی اراک و بین شهرهای خمین، اراک و محلات قرار دارد و به دلیل طبیعت زیبا و چشم نواز، پوشش گیاهی متنوع، چشمه ها و آب و هوای دلپذیر به یکی از تماشایی ترین جاذبه های گردشگری استان مرکزی تبدیل شده است. در کوه های هفتاد قله حدود 62 کتبیه با قدمت چهار هزار ساله حک شده است.

• آبشار مزرعه

یکی از زیباترین آبشارهای شهرستان اراک استان مرکزی آبشار مزرعه است. این آبشار در شمال غربی اراک قرار دارد و از روستاهای کیشان و مزرعه می گذرد. دامنه های سرسبز، دره های متعدد، باغ های زیبا و اهالی باصفا و مهمان نواز این منطقه در کنار زیبایی های آبشار حس لذت بخشی را برای شما به ارمغان می آورد.

• روستای هزاوه

این روستا در 18 کیلومتری شمال غربی شهر اراک در بخش مرکزی و دهستان امیریه با مساحت 30 هکتار واقع شده است و دارای چشمه های فراوان، آب و هوا مناسب، زمین حاصل خیز، انواع درختان میوه و جاذبه های دیدنی بسیار است. اکثر خانه های این روستا پلکانی شکل هستند. در ارتفاعات این روستا مقبره ای به نام امامزاده سلطان سید احمد قرار دارد که به دوره ایلخانان مربوط می شود و از جمله جاذبه های گردشگری روستای هزاوه است.

• قنات ابراهیم آباد

قنات ابراهیم آباد که در بخش مرکزی شهرستان اراک و در روستای ابراهیم آباد قرار دارد یکی از قدیمی ترین قنات های ایران به شمار می آید و حدود 11 کیلومتر طول دارد. این قنات در سال 1393 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. 

• موزه مفاخر

موزه مفاخر که در خیابان بهشتی شهرستان اراک استان مرکزی واقع شده است یکی از جاهای دیدنی این استان به شمار می آید. در طراحی این ساختمان از هنر معماری روسی استفاده شده است و به حدی زیبایی دارد که چشم هر بیننده ای را به سمت خود می کشاند. در این موزه می توانید با سردیس های مختلف از چهره های شاخص و تاثیرگذار ایرانی که بیشتر آن ها به استان مرکزی تعلق دارند آشنا شوید. 

• پاکل شازند

اگر به اسکی و برف بازی علاقه مند هستید پیست اسکی پاکل شازند شهر اراک را از دست ندهید. این پیست در 25 کیلومتری شهر شازند و 55 کیلومتری شهرستان اراک قرار دارد و با نام شهدای  سربند نیز شناخته می شود. شما می توانید در این پیست از تمام امکانات رفاهی، خدماتی و ورزشی بهره مند شوید. هم چنین علاوه بر اسکی می توانید از سایر ورزش های زمستانی نیز استفاده نمایید.

• خانه حسن پور

یکی دیگر از مکان های دیدنی استان اراک به این موزه تعلق دارد. خانه حسن پور حدود 100 سال قدمت دارد و مربوط به یکی از تاجران بزرگ فرش در سلطان آباد یا همان اراک قدیم بوده است. این مکان دیدنی که در اراک بعد از چهارسوق بازار مقابل گذر مدرسه سپهداری قرار دارد شامل صنایع دستی اراک و هنرهای سنتی است.

مراکز خرید شهر اراک

پس از بازدید مکان های دیدنی و جاذبه های گردشکری اراک ممکن است تصمیم بگیرید سری هم به مراکز خرید و بازارهای شهر داشته باشید. در ادامه معروف ترین مراکز خرید در شهر اراک را به شما عزیزان معرفی می کنیم.

• مجموعه تاریخی بازار اراک که دارای موزه های تاریخی نیز است.
• مجتمع تجاری آسمان واقع در بلوار قدس که یکی از لوکس ترین مراکز خرید شهرستان اراک به شمار می آید.
• مرکز خرید پاسارگارد که معمولا مورد پسند بانوان است به این خاطر که بیشترفروش پوشاک زنانه در آن انجام می شود.
• پاساژ اسلامی اراک واقع در خیابان بهشتی یکی از قدیمی ترین بازارهای اراک است که معمولا محصولات ورزشی و هم چنین پوشاک در آن به فروش می رسد.
• مجتمع تجاری گلستان یکی از مشهورترین و بزرگترین مراکز خرید در بلوار کشاورز اراک به شمار می آید.
• مرکز خرید خاتم یکی از لوکس ترین مراکز خرید شهرستان اراک است. این مرکز خرید در خیابان امام خمینی واقع است و دارای 8 طبقه است.
• اگر به دنبال کفش، زیورآلات و لباس های شیک مجلسی هستید به مجتمع تجاری دیدار واقع در خیابان ملک اراک سر بزنید.
• پاساژ امیرکبیر یکی دیگر از مراکز خرید معروف در شهرستان اراک است که لذت خریدی دلچسب را برای شما به ارمغان می آورد.

غذاهای محلی اراک

استان مرکزی تنوع غذایی بسیار بالایی دارد که ویژگی شاخص آن ها بهره گیری از روش های طبخ سالم است. طمع و مزه غذاهای سنتی و محلی شهرستان اراک خاص و زبانزد است بنابراین اگر قصد سفر به استان مرکزی و شهرستان اراک را دارید، پیشنهاد می کنیم حتما غذاهای محلی این استان را امتحان کنید. از جمله معروف ترین غذاهای محلی در شهر اراک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پتله پلو
• خورشت فسنجان و کشک
• کباب ته تالی
• کوفته اراکی
• گوشتابه اراک
• کله جوش
• آش آلو
• آش ترخینه
• آش جو
• آش انار
• آش اشکنه اراک
• حلیم اراکی

رستوران ها و فست فود اراک

رستوران بانی جو، ژیوان، ما سه نفر، فست فود برگرتین، کافه تریال، کافه رستوران B&B، رستوران عالیجناب، فست فود ورونا، کافه رستوران برگ، فست فود سیب، کافه مفاخر و فست فود آبتین از جمله بهترین و محبوب ترین رستوران ها و فست فودهای مشهور شهرستان اراک به شمار می آید.

هتل ها و اقامتگاه های اراک 

مطمئنا اولین سوالی که پیش از سفر به شهر اراک استان مرکزی لازم است از خود بپرسید این است که قصد دارید در طول سفر کجا اقامت داشته باشید و علاوه بر این لازم است با توجه به بودجه مورد نظرتان هتل یا اقامتگاه مناسبی را انتخاب نمایید. در ادامه این مقاله با معرفی بهترین هتل های اراک در انتخاب بهترین محل اقامت به شما کمک می کنیم.

لیست لوکس ترین تا ارزان ترین هتل های شهر اراک به ترتیب شامل موارد زیر است:

• هتل امیر کبیر اراک
• هتل زاگرس
• هتل آفتاب اراک
• اقامتگاه بوم گردی خانه نخجیر
• هتل پیام اراک

سوغات و صنایع دستی اراک

یکی از جذاب ترین قسمت های سفر به شهر اراک خرید سوغاتی و صنایع دستی است. استان مرکزی سوغات و محصولات دستی متنوعی دارد که بسیاری از این محصولات در کل ایران زبانزد هستند. اگر می خواهید بهترین سوغاتی را برای خانواده یا دوستان خود تهیه کنید می توانید از لیست زیر استفاده نمایید.

• انار ساوه
• انگور
• جوزغند اراک
• فطیر
• گوش فیل اراکی
• باسلوق
• گردو
• صابون آشتیان
• گلیم و قالی
• فرش دست باف ساروق
• گیوه سنجان
• هنر مسگری
• آثار منبت کاری و قلم زنی
• سفال

بهترین زمان سفر به اراک

از آنجایی که اراک در یک منطقه کوهستانی واقع شده است و زمستان های سردی دارد معمولا در فصول سرد سال نمی تواند گزینه مناسبی برای سفر باشد. اگر می خواهید از تمام جاذبه های گردشگری اراک دیدن نمایید بهترین فصل سفر به اراک در بهار و تابستان به ویژه ماه های فروردین و اردیبهشت است.

بیمارستان ها و مراکز درمانی اراک