معرفی جاذبه های گردشگری شهر نیشابور

شهر نیشابور پس از مشهد و زاهدان، سومین شهر بزرگ شرق ایران است. این شهر از جمله مهمترین مراکز تاریخی، صنعتی و گردشگری کشور محسوب می شود. علاوه بر این، نقش بسزایی در تاریخ و فرهنگ ایران داشته است. در ادامه این مطلب به معرفی جاذبه های گردشگری شهر نیشابور می پردازیم. با ما همراه باشید.

معرفی شهر

نیشابور در دامنه های جنوبی رشته کوه بینالود و در شمال دشت نیشابور واقع شده است. این شهر دومین شهر پرجمعیت استان های خراسان نیز محسوب می شود. بر اساس اسناد تاریخی کشف شده نیشابور یکی از تاریخی ترین و قدیمی ترین شهرهای ایران به حساب می آید. این شهر در گذشته به نام ابَر شهر شناخته می شد.

نیشابور در زمان های گذشته به دلیل قرارگیری در مسیر جاده ابریشم و وجود معدن فیروزه و همچنین داشتن آب و هوایی منحصر به فرد، بسیار مورد توجه قرار داشت. تا جایی که در بسیاری از متون ادبی، تاریخی و اسطوره ای از آن نام برده شده است. نیشابور به عنوان معدن سنگ فیروزه ایران و صادر کننده این سنگ مرغوب و باکیفیت نیز شناخته می شود.

نیشابور قدیم یا همان ابر شهر بارها به دلیل زلزله های پیاپی و همچنین حملات مغول مورد تخریب قرار گرفت. هم اکنون می توان بخش هایی از نیشابور کهن را در حاشیه جنوبی شهر مشاهده کرد. امروزه این شهر به دلیل موقعیت ترابری و همچنین آثار متعدد تاریخی، طبیعی، گردشگری و… مورد توجه قرار می گیرد.

موقعیت جغرافیایی

نیشابور از شمال به شهرهای چکه و قوچان، از جنوب به عشق آباد و کوهسرخ، از شرق به فریمان و مشهد و از غرب به فیروزه و سبزوار ختم می شود. این شهر در ارتفاع 1250 متری از سطح دریا قرار دارد. از جمله ویژگی های جغرافیایی آن می توان به وجود رشته کوه بینالود، جاده باغرود در شمال شرق و دشت نیشابور در جنوب اشاره کرد. نیشابور در 115 کیلومتری غرب مشهد و همچنین 773 کیلومتری شرق تهران قرار دارد.

آب و هوا

آب و هوای نیشابور به وسیله دو عامل مشخص می شود که توده های هوا و جهت کوه از جمله آن‌ها هستند. توده های مهم هوا معمولاً توسط جریان های هوای سیبری، مدیترانه ای، شمالی و غربی اقیانوس اطلس و همچنین موسمی اقیانوس هند و صحرایی عربستان که شمال شرق کشور را تحت تأثیر قرار می دهند، تعیین می شوند. جهت رشته کوه های بینالود و کوه سرخ که دشت نیشابور را احاطه کرده اند نیز در تعیین آب و هوای این شهر مؤثر هستند. به طور کلی، نیشابور دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و کوتاه است. 

پیشینه تاریخی

باستان شناسان طی کاوش های خود به این نتیجه رسیده اند قدمت این شهر به دوران نوسنگی باز می گردد. تپه برج یکی از اسنادی است که پیشاتاریخی بودن نیشابور را تأیید می کند. در این محوطه، محدوده ای در حدود 16 هکتار وجود دارد که پیشینه آن به 5500 پیش از میلاد مسیح بر می گردد.

شهرک فیروزه نیز یکی دیگر از مکان هایی است که پیشاتاریخی بودن نیشابور را به اثبات می رساند. قدمت این محدوده به دوره برنز جدید یعنی اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد مسیح باز می گردد.

تپه بلوچ از دیگر محوطه های مربوط به نیشابور در پیشاتاریخ است. قدمت این محوطه به دوره نوسنگی یعنی حدود 5500 تا 6000 سال پیش از میلاد بر می گردد. بررسی های انجام شده در این محدوده، ابزارهای سنگی و دستینه های بسیاری را کشف کرده اند که به عصر آهن و سنگ مربوط می شوند.

همچنین بررسی های باستان شناسی در محدوده تاریخی سه تپه در جنوب دشت نیشابور نشان دهنده حیات این ناحیه در دوران هخامنشی است. در دوران اشکانیان نیز شهر نیشابور از رواج بسیاری برخوردار بوده است. تا جایی که نام قدیم این شهر یعنی ابر شهر روی سکه های دوران فرهاد دوم اشکانی دیده می شود. این بدان معنی است که محل استقرار ضرابخانه دوران اشکانیان در نیشابور یا ابر شهر بوده است. از نام قدیم نیشابور یعنی ابر شهر در بسیاری از متون کهن دوران ساسانی و هم عصر با آن نیز یاد شده است.

جاذبه های گردشگری

نیشابور به دلیل قدمت کهنی که دارد، از جاذبه های طبیعی، مذهبی و تاریخی بسیاری برخوردار است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.

مسجد جامع شهر نیشابور

مسجد جامع نیشابور یکی از بناهای تاریخی و مذهبی این شهر است که در خیابان امام خمینی قرار دارد. معماری این مسجد از سبک دوره تیموری تبعیت می کند. بناهای مسجد جامع نیشابور غالباً چهار ایوانی همراه با ایوان های بلند است. کاشی کاری معرق و هفت رنگ از ویژگی های بارز معماری این مسجد محسوب می شود. سال ساخت این مسجد به 899 هجری باز می گردد.

قدمگاه امام رضا (ع)

قدمگاه امام رضا در 24 کیلومتری شرق شهر نیشابور واقع شده است. طبق گفته برخی افراد، اثر جای پای فرو رفته در سنگ داخل این قدمگاه، مربوط به جای پای امام رضا (ع) است. این مکان در سال 1314 جزء آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آرامگاه عمر خیام 

بدون شک یکی از مهمترین جاذبه های این شهر آرامگاه حکیم عمر خیام است. خیام شاعر، فیلسوف، ریاضی دان و ستاره شناس معروف ایرانی است که در سده پنجم هجری می زیست. آرامگاه این فیلسوف سرشناس در شهر نیشابور قرار دارد و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. این مکان دیدنی در میدان فضل، بلوار شهدا واقع شده است.

آرامگاه عطار نیشابوری

دیگر شاعر بلند آوازه ایران یعنی عطار نیز در این شهر آرمیده است. عطار نیشابوری همان طور که از نام وی مشخص است، در نیشابور دکان عطاری داشت. او یکی از شاعران نامدار ایرانی نیز محسوب می شود که از درجه عرفانی بالایی برخوردار بوده است. عطار نیشابوری طی حمله مغولان به نیشابور کشته شد. آرامگاه وی در نزدیکی آرامگاه عمر خیام قرار دارد.

آرامگاه کمال الملک

محمد غفاری معروف به کمال الملک، یکی از بزرگ ترین نقاشان ایران و همچنین پرنفوذترین شخصیت تاریخ در عصر قاجاریه است که آرامگاه وی در شهر نیشابور قرار دارد. آرامگاه این نقاش نامدار در خیابان عرفان و باغی سرسبز و بزرگ واقع شده است.

کاروانسرای شاه عباسی

کاروانسرای شاه عباسی از جمله کاروانسراهایی محسوب می شود که توسط شاه عباس ساخته شده است. امروزه این بنا به عنوان موزه شهر مورد استفاده قرار می گیرد.

گنبدهای شه میر

این گنبدها در 10 کیلومتری جنوب نیشابور واقع شده اند. این گنبدهای آجری که به نام های مهراوا، مهرآباد و شادمهر معروف هستند، از مهمترین بناهای تاریخی و دیدنی نیشابور محسوب می شوند. قدمت این گنبدها به دوره سلجوقیان باز می گردد.

بازار سرپوشیده نیشابور

یکی از قدیمی ترین و دیدنی ترین بازارهای سرپوشیده ایران در شهر نیشابور قرار دارد. طول این بازار حدود یک کیلومتر است و دیدن آن خالی از لطف نیست. این بازار سرپوشیده در سال 1381 جزء آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. موقعیت این بازار در خیابان امام خمینی واقع شده است.

شهر تاریخی شادیاخ

یکی از محله های کهن نیشابور را می توانید در شهر تاریخی شادیاخ مشاهده کنید. این شهر در اوایل سده سوم هجری بنا و در سال 669 هجری به وسیله زمین لرزه تخریب شده است. تعدادی از بناهای معماری شامل اندرونی، تالار عام، آهنگری، سفالگری و… در این محله قدیمی یافت شده است. 

قلعه لک لک آشیان

قلعه لک لک آشیان یکی دیگر از آثار دیدنی نیشابور است که قدمت آن به دوران قاجار بر می گردد. این قلعه نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آب انبار بازار نو

اگر گذرتان به بازار سرپوش نیشابور افتاد، سری هم به آب انبار بازار نو که روبروی در ورودی شمالی این بازار واقع شده است بزنید. قدمت این بنا به دوره قاجار باز می گردد. این مکان در سال 1375 جزء آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

گرمابه گلشن

گرمابه گلشن نیز در ضلع جنوبی بازار سرپوشیده قرار گرفته است و دیدن آن خالی از لطف نیست. قدمت این بنا نیز به دوران قاجار بر می گردد. مساحت حمام گلشن حدود 1100 متر است و از سربینه یا رختکن، بینه یا گرمخانه و خزینه تشکیل شده است.

آبشار بوژان

آبشار بوژان یکی از دیدنی های طبیعی نیشابور است که در روستای بوژان قرار دارد. این آبشار از فضای سرسبزی برخوردار است که آن را به مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت در فصل بهار و تابستان تبدیل کرده است.

دره هفت غار

دره هفت غار به منزله هفت وادی یا هفت تنگه است و در شمال نیشابور قرار دارد. بهترین زمان بازدید از این دره، فصل بهار است. دره هفت غار هر ساله به دلیل بارندگی و شیب تندی که دارد، دچار فرسایش شده و شکل جدیدی به خود می گیرد. خاک دره هفت غار نیز به رنگ سرخ است و جلوه زیبایی به آن داده است.

دهکده چوبین

اگر می خواهید از یک اکوسیستم جالب و ساختمان های جذاب چوبی دیدن کنید، پیشنهاد می کنیم سری به دهکده چوبین نیشابور بزنید. در این دهکده، خانه ها از چوب ساخته شده اند و در برابر موریانه و زلزله مقاوم هستند. دهکده چوبین در جنوب غرب نیشابور واقع شده است.

مراکز خرید

اگر در نیشابور فکر خرید به سرتان زد، در ادامه لیستی از بهترین مراکز خرید این شهر را برایتان گردآوری کرده ایم.

• مجتمع تجاری قریشی: آدرس در میدان باغات، خیابان 17 شهریور، خیابان امام خمینی واقع شده است.
• مجتمع تجاری پروانه: آدرس در میدان باغات، بلوار بعثت، خیابان فردوسی شمالی قرار دارد.
• الماس سنتر: آدرس در دهنو خالصه، خیابان 17 شهریور، بلوار بعثت قرار دارد.
• پاساژ مروارید: آدرس در کشتارگاه، خیابان 17 شهریور، خیابان امام خمینی واقع شده است.
• پاساژ ناصرانی: آدرس در دهنو خالصه، خیابان 17 شهریور، خیابان امام خمینی قرار دارد.
• پاساژ شهرداری: آدرس در کشتارگاه قرار دارد.

غذاهای محلی

نیشابور دارای تنوع غذایی بالایی است و غذهای محلی بسیار لذیذی دارد که در ادامه آن‌هارا به شما معرفی می کنیم.

آش اَماج

آش اماج که نام دیگر آن آش بی بی است، یکی از غذاهای خوشمزه و محلی این شهر محسوب می شود. در تهیه این آش از بادمجان، پیاز، گوجه فرنگی، حبوبات، ادویه و… استفاده می شود.

آش حلبه و زیره

در نیشابور به شنبلیله حلبه نیز گفته می شود. در تهیه این غذای خوشمزه از برنج، شنبلیله، زیره و زردچوبه استفاده می شود. این آش بسیار ساده و در عین حال مقوی است.

آش بلغور گندم

نیشابوری ها یک آش معروف دیگر به نام آش بلغور دارند که بسیار لذیذ و مقوی است. در تهیه این آش از بلغور گندم، گوجه فرنگی، حبوبات، سبزی آش، بادمجان سرخ شده، پیاز داغ و نعناع داغ استفاده می شود.

یتیمچه نیشابوری

یتیمچه نیشابوری یکی دیگر از غذاهای محلی است که می توانید در این شهر امتحان کنید. حبوبات، بادمجان، گوجه فرنگی، پیاز، کشک و ادویه از جمله مواد اولیه این غذای لذیذ هستند.

رستوران ها و فست فودها

اگر می خواهید انواع غذاهای محلی نیشابور و همچنین سایر غذاهای ایرانی و بین المللی را در این شهر بچشید، رستوران های زیر را از دست ندهید.

رستوران دانیال

رستوران دانیال در خیابان 22 بهمن قرار دارد. در این رستوران می توانید انواع غذاهای ایتالیایی و فست فود را سفارش دهید. فضای داخلی بسیار شیک و مدرن و برخورد کارکنان حرفه ای است. کیفیت و قیمت غذاها از تناسب خوبی برخوردارند.

رستوران اعیانی

رستوران اعیانی در خیابان 15 خرداد قرار دارد. منوی متنوع و غذاهای باکیفیت از جمله ویژگی های این رستوران محسوب می شوند. فضای دارای جو خوب و برخورد کارکنان محترمانه است. در این رستوران انواع غذاهای محلی و ایرانی سرو می شود.

رستوران کوک

رستوران کوک یکی دیگر از رستوران های محبوب نیشابور است که نبش چهارراه بعثت قرار دارد. دکوراسیون چوبی و نورپردازی خوب باعث می شود که در این رستوران احساس خوبی داشته باشید. قیمت غذاها با توجه به کیفیت بسیار مطلوب است و انواع پیتزا، پاستا، برگر و… سرو می شود.

رستوران سنتی داریوش

اگر بعد از گشت و گذار و دیدن آرامگاه خیام احساس گرسنگی کردید، می توانید به رستوران سنتی داریوش بروید و چند ساعتی را به استراحت و تجدید قوا بپردازید. 

چلوکبابی ملت

رستوران ملت یکی از چلوکبابی های قدیمی نیشابور است که در آن انواع کباب و غذاهای ایرانی سرو می شود. آدرس در خیابان امام خمینی، خیابان مدرس، نبش مدرس 1 قرار دارد.

رستوران قادری

رستوران قادری در نزدیکی آرامگاه خیام قرار دارد و انواع غذاهای ایرانی و محلی را سرو می کند. کیفیت و قیمت غذاها مطلوب هستند و رستوران فضای خوب و تمیزی دارد.

هتل ها و اقامتگاه ها

پس از این که تصمیم گرفتید به شهر نیشابور سفر کنید، یکی از تصمیم های مهم این است که در کدام هتل اقامت داشته باشید که با بودجه و نیازهای شما نیز تناسب داشته باشد. در ادامه لیستی از هتل های این شهر تاریخی را برای شما تهیه کرده ایم که تصمیم گیری را برای شما راحت تر می کنند.

هتل امیران

هتل امیران یک هتل 4 ستاره است که مرکز خرید و مجموعه تفریحی نیز دارد. این هتل در سال 1397 افتتاح شده است و 7 طبقه دارد. موقعیت هتل امیران به گونه ای است که شما دسترسی راحتی به اماکن تفریحی نظیر آرامگاه عطار، خیام و کمال الملک خواهید داشت. همچنین این هتل در بین 4 باغ قدیمی نیشابور واقع شده است که باعث می شود آب و هوای بسیار مطلوبی را تجربه کنید.

هتل جهانگردی

هتل جهانگردی یکی از هتل های قدیمی و 2 ستاره شهر است که دو طبقه و 13 اتاق دارد. این هتل در سال 1392 مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. موقعیت هتل جهانگردی به صورتی است که دسترسی راحتی به مراکز تفریحی و تجاری نیشابور خواهید داشت.

مهمانپذیر کمال الملک

مهمانپذیر کمال الملک در خیابان مدرس قرار دارد. این بنا در سال 1338 احداث شد و محل مناسبی برای اسکان توریست ها و مسافران محسوب می شد. بنا طی سالیان مورد مرمت قرار گرفت و امروزه به عنوان مجتمع اقامتی مورد استفاده قرار می گیرد.

اقامتگاه بومگردی زاک

این اقامتگاه در سال 1400 افتتاح شده است و مساحتی حدود 250 متر مربع دارد. از اتاق های اقامتگاه می توان چشم انداز خوبی به جنگل، جاده، کوه، رودخانه، نمای باغ و فضای سبز داشت. آدرس در کیلومتر 20 نیشابور، شهر خرو قرار دارد.

سوغاتی و صنایع دستی

همان طور که قبلاً هم به آن اشاره کردیم، نیشابور را به معادن سنگ فیروزه اش می شناسند. این شهر یکی از صادر کننده های فیروزه به سایر نقاط کشور و جهان است. بنابراین می توان گفت که مهم ترین سوغاتی این شهر، سنگ فیروزه است که از آن اغلب برای تزئین انگشتر، دستبند و گردنبند استفاده می کنند.

یکی دیگر از سوغاتی ها و صنایع دستی این شهر، قلمدان است. اهالی نیشابور برای نگاشتن فرمایش های امام رضا (ع) از قلم استفاده می کردند. این قلم ها در قلمدان های زیبایی نگهداری می شد. به همین دلیل هنر قلمدان در نزد مردم نیشابور بسیار رواج داشته است.

شربت ریواس از دیگر سوغاتی های معروف این شهر زیبا است. ریواس یک گیاه خودرو با طعم ترش است که اغلب در روستاهای نیشابور رشد می کنند. اگر در فصل بهار به این شهر سفر می کنید، می توانید از طعم خوش ریواس و شربت آن نیز بچشید و آن را برای آشنایان خود سوغاتی ببرید.

بهترین زمان سفر

بهترین زمان سفر به نیشابور، فصل بهار محسوب می شود که آب و هوا بسیار مطبوع و غیر قابل توصیف است. البته در فصل تابستان نیز همه جا سرسبز و زیبا است و دیدن شهر در این حال و هوا صفای بسیاری دارد. فصل زمستان در این شهر اغلب برف می بارد. بنابراین اگر به مناظر برفی علاقه دارید در این فصل به شهر نیشابور سفر کنید.

بیمارستان ها و مراکز درمانی

بیمارستان 22 بهمن: آدرس در خیابان امام خمینی، جنب باغ ملی. شماره تماس: 05143304143

بیمارستان قمر بنی هاشم: آدرس در میدان بسیج نرسیده به ایستگاه راه آهن. شماره تماس: 05142221511

بیمارستان حکیم: ایستگاه اتوبوس خط 14 شماره تماس: 05142638001

بیمارستان سیروس: آدرس خیابان مقاومت

• معرفی اقامتگاه‌ های بوم‌ گردی اصفهان
• بهترین شهرهای ایران برای سفر در نوروز
• جاذبه های گردشگری خوانسار
• صنایع دستی و سوغاتی های فومن