معرفی حمام چهار فصل اراک

تا به حال بهار و پاییز را در کاشی کاری های بنایی دیده اید؟ تا به حال گرمای دل انگیز تابستان و سوز زمستان را در چهار دیواری خانه ای احساس کرده اید؟ برای حس تمام این زیبایی ها باید سری به حمام چهار فصل اراک بزنید. جایی که کاشی های یزدی با هنر اصفهانی درآمیخته و زیبایی جهانی را نمایان ساخته است. در ادامه مقاله شما را بیشتر با این بنای تاریخی زیبا آشنا می کنیم، همراه ما باشید.

تاریخچه حمام چهار فصل اراک

ایران زیبای ما همیشه با قحطی، جنگ و ویرانی همراه نبوده است. در طول تاریخ زمان های زیادی وجود داشت که رفاه و آرامش سراسر ایران را فرا گرفته بود. اراک هم در این دوران روی خوشی را به خود می دید. به خاطر همین آرامش و رفاه بود که اقلیت های مذهبی مانند یهودیان راهی اراک شده و در آنجا سکنی گزیدند.

تمامی امکانات رفاهی به خوبی برای این اقلیت یهودی فراهم بود. تنها کم و کثری که وجود داشت یک حمام مناسب و گرم بود. در دوران احمد شاه قاجار بود که دستور ساخت حمامی در شهر اراک صادر شد.

علت ساخت این قسمت این بود که روزی سازنده این حمام یعنی حاج محمد ابراهیم خوانساری دید که مادری یهودی در فصل زمستان کودک خردسال خود را در کنار جوی آب می شورد. وی وقتی علت را جویا شد دریافت که یهودیان حق استفاده از حمام عمومی را ندارند بنابراین تصمیم به ساخت حمامی برای اقلیت‌ها در مجاورت حمام عمومی شهر گرفت.

این بنا در طی 38 ماه به زیباترین شکل ممکن خلق شد و در اختیار عموم مردم از جمله یهودیان مهاجر قرار گرفت.

لازم به یادآوری است که حمام چهار فصل اراک بزرگ ترین حمام تاریخی ایران به شمار می آید که در دهه هفتاد شمسی به ثبت ملی هم رسیده است. در ادامه مقاله بیشتر به زیبایی ها و شگفتی های این بنای بی نظیر می پردازیم. با ما همراه بمانید.

بنا و معماری بی نظیر

این حمام از بخش های زیر تشکیل شده است:

1. سربینه مردانه (رختکن مردانه)
2. سربینه زنانه (رختکن زنانه)
3. خزینه
4. گرمخانه خصوصی و عمومی
5. هشتی بین گرمخانه
6. آب انبار

در سربینه یا همان رختکن سکوهایی وجود دارد که از یک سو به حمام و از سوی دیگر به خروجی حمام وصل می شود. چهار فصل زیبای طبیعت که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد در کاشی کاری های همین سربینه ها به نمایش گذاشته شده و زیبایی بی نظیری را در این اثر تاریخی به وجود آورده است.

از نکات جالب توجه حمام اراک می توان به سربینه بدون ستون بخش زنانه اشاره کرد. فرض کنید گنبدی روی بنایی بدون ستون و چنین پایدار برای سالیان سال قرار گرفته باشد، چیزی جز اعجاب مهندسی ایرانی را در چنین مخلوقی می توانید ببینید؟

در سربینه حوضی صلیب شکل وجود دارد. هر بخش و بنایی در هر جای این حمام به دلیلی منطقی ایجاد شده است. این حوض صلیبی شکل هم برای خود دلیلی دارد زیبا و علمی. این حوض آب سرد را در سربینه قرار دادند تا افراد پس از استحمام کف پای خود را به حوض بزنند و دمای بدن آن ها به تدریج به دمای محیط برگردد و دچار سرما خوردگی نشوند و اینجاست که طب و معماری و مهندسی ایرانی با هم جلوه نمایی می کنند.

آب حمام اراک از قنات های جاری این شهر تأمین می شود. برای اینکه دمای بالای آب حمام حفظ شده و به هدر نرود ساختمان حمام را 3 تا 3.5 متر پایین تر از خیابان بنا کرده اند و اینگونه به حفظ منابع انرژی می پرداختند.

کف حمام نیز با سنگ‌های سیاه، ملات آهک و ساروج کف‌سازی شده‌است.

موزه های حمام اراک

در حمام اراک دو موزه به شرح زیر برقرار شده است:

1. موزه باستان شناسی
2. موزه مردم شناسی

در بخش باستان شناسی ظروف سفالی و مفرغی و تاریخی نگهداری می شود. در موزه مردم شناسی آدمک هایی با لباس های سنتی ایرانی در حال انجام رسم و رسوم تاریخی به نمایش گذاشته شده است. این آدمک ها به زیبایی هر چه تمام تر مردم ایران را در دوران قاجار به نمایش گذاشته اند.

طراحی داخلی حمام

کاشی هفت رنگی، کاشی معرق و کاشی معقلی از مهمترین تزیین های بکار رفته در حمام است. این طرح ها که بسیار هنرمندانه کاشی کاری و اجرا شده‌اند دارای نقشهای بسیار زیبای انسان، حیوان و گیاه هان مختلف است. موضوع‌ها و طرح های به کار گرفته شده در کاشی های حمام شامل انواع گل و بوته، پیچک‌ ها، درختان انگور، سرو و صنوبر به همراه مناظری از رودخانه ها، چشمه ها، گیاهان وحشی و پرندگانی بر روی شاخه های آن، مبارزه شیر با اژدهای چند سر، مبارزه شیر و گاو و همچنین طرح هایی از افراد نظامی با پوشش دوره قاجار است. رنگ های به کار رفته در کاشی‌ ها بیشتر زرد، لاجوردی، فیروزه‌ ای، سفید، سبز، خاکستری، قرمز و نارنجی است.

اگر به شهر اراک و این حمام زیبا سفر کرده اید خاطرات خود را در بخش سفرنامه برای ما بنویسید. ما در سایت بنیامین مارکو مشتاقانه در انتظار خواندن سفرنامه های شما هستیم.

• معرفی اقامتگاه ‌های بومگردی قشم
• بهترین شهرهای ایران برای سفر در نوروز
• بهترین شهرهای ایران برای سفر در تابستان
• بهترین فصل سفر به تهران چه زمانی است؟